Το τρίπτυχο των ευρωπαϊκών κατακτήσεων ‘ειρήνη, δημοκρατία, ευημερία’, που η Ευρώπη απόλαυσε μεταπολεμικά και η Ελλάδα μεταπολιτευτικά, παύει πια να είναι δεδομένο.
Η ευημερία τίθεται υπό διακινδύνευση λόγω της ανάδυσης των ευέλικτων ‘τίγρεων’ της νοτιο-ανατολικής Ασίας και των δυναμικών BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική). Το κεφάλαιο, που ως γνωστόν δεν έχει πατρίδα, κινείται πιο γρήγορα από ποτέ, χωρίς νομικούς φραγμούς, σαν καταιγίδα. Η Ελλάδα, ο πιο αδύναμος κρίκος της ευρωπαϊκής οικογένειας, είναι η πρώτη που κινδυνεύει -αν αυτό δεν έχει αυτό ήδη συντελεστεί- να ‘εκπέσει’ από την κατηγορία’ των ανεπτυγμένων χωρών.
Η δημοκρατία στηρίζεται σε δύο πυλώνες: την αρχή της πλειοψηφίας (εκλογές, πολιτικά κόμματα, συμμετοχή των πολιτών) και την αρχή του φιλελεύθερου κράτους δικαίου (θεμελιώδη δικαιώματα, δικαστική προστασία, ανεξάρτητες αρχές, ελευθερία ανάπτυξης της προσωπικότητας). Η δημοκρατία κινδυνεύει και όταν μέσα από τις εκλογές, τον πρώτο πυλώνα της, αναδεικνύονται κόμματα που δεν σέβονται το δεύτερο πυλώνα της. Η ενδυνάμωση ακροδεξιών και νεοναζιστικών κομμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη χτυπάει το καμπανάκι ότι ούτε η δημοκρατία είναι δεδομένη.
Η ειρήνη διασφαλίστηκε μέσα από την ευρωπαϊκή ενοποίηση και τα κοινά οικονομικά συμφέροντα. Καθώς η ευημερία υποχωρεί, η ενοποίηση αμφισβητείται. Από τις αντιευρωπαϊκές δράσεις των πολιτικών και τις εθνικιστικές υστερίες των πολιτών. Όσο όμως ηγεσία και πολίτες δεν αποφασίζουν να επανεπενδύσουν στο κοινό ‘ευρωπαϊκό όνειρο’, ούτε η ειρήνη μπορεί να θεωρείται δεδομένη.
Αν η Ευρώπη δεν επιβεβαιώσει και δεν προωθήσει την ενοποίησή της μέσα από ένα έντιμο συμβόλαιο δανειστών και δανειζόμενων κρατών, αν δεν απομακρυνθεί από τον ‘καπιταλισμό-καζίνο’, όπου το χρήμα παράγει μόνο χρήμα και συσσωρεύεται σε ολοένα και λιγότερες τσέπες, και δεν συνδυάσει, σε μια νέα κοσμοθεωρία, τη φιλελεύθερη κοινωνική οικονομία με τα διδάγματα της πολιτικής οικολογίας, και δεν επανατοποθετήσει τον άνθρωπο -αντί του κέρδους- ως μέτρο πάντων, ο πόλεμος θα κερδίζει, αργά αλλά σταθερά, έδαφος σαν η μόνη λύση στην ύφεση.
ΕΘΝΟΣ, 01/08/2013